កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៤ ខែមិនា ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរទៅក្រុមប្រាសាទកោះកេរ្តិ៍ ជាលើកដំបូង។ ដំណើរនេះជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីសិក្ខាសាលារយៈពេល ៥ថ្ងៃ នៅវត្តដំណាក់ ខេត្តសៀមរាប។ និយាយដោយស្មោះទៅ ដោយសារមានដំណើរមួយនេះហើយ ទើបខ្ញុំចុះឈ្មោះចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលានេះ។ ចេញដំណើរពីទីរួមខេត្តសៀមរាប នៅម៉ោង ៧ ព្រឹក ខ្ញុំទៅដល់ក្រុមប្រាសាទកោះកេរ្តិ៍ នៅម៉ោង ៩ និង៣០នាទី ព្រឹក។ ដោយពេលវេលាខ្លី ខ្ញុំបានចូលទស្សនាតែប្រាសាទមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ដូចជាប្រាសាទធំ ប្រាសាទចិន ប្រាសាទនាងខ្មៅ និងប្រាសាទប្រាំ។ ឯប្រាសាទផ្សេងៗទៀត បានត្រឹមជិះកាត់មើលតាមកញ្ចក់ឡានតែប៉ុណ្ណោះ។
នៅទីនេះ ខ្ញុំបង្ហាញរូបប្រាសាទទាំង ៥ ដែលខ្ញុំបានចូលទស្សនា និងឯកសារមួយចំនួនតូចដែលពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមប្រាសាទកោះកេរ្តិ៍នេះ ពីព្រោះថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ យើងទទួលបានមកវិញនូវបដិមាជាច្រើនដែលគេលួចពីក្រុមប្រាសាទកោះកេរ្តិ៍កាលពីកំឡុងទសវត្ស ១៩៧០ ពេលដែលប្រទេសយើងធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិល ដែលជាឥទ្ធិពលសង្គ្រាមត្រជាក់។ បន្ថែមពីនេះ ខ្ញុំសូមបង្ហាញអំពីផ្នែកមួយនៃប្រវត្តិសាស្ត្រតំបន់នេះ។ ឈ្មោះតំបន់នេះក្នុងសិលាចារឹកសរសេរជា «ឆោកគគ៌្យរ» ដែលមានន័យថា «ស្ទឹងគគីរ» ហើយប្រហែលជាឈ្មោះ «គគីរ» នេះហើយដែលអ្នកស្រុកហៅក្លាយផង បារាំងសេសកត់សូរមិនត្រូវផង (សរសេរជា Koh Ker) ក្លាយទៅជា «កោះកេរ» ឬ «កោះកេរ្តិ៍» ហើយដែលបច្ចុប្បន្ន ក្រសួងកំណត់ឲ្យសរសេរជា «កោះកែរ» វិញ។ នៅប្រកាសក្រោយៗ ខ្ញុំនឹងព្យាយាមបង្ហាញលម្អិតអំពីប្រាសាទនិមួយៗ តាមចំណេះដឹងផ្ទាល់ ចំណេះដឹងដែលទទួលបានពីដំណើរមួយនេះ អមជាមួយរូបថត។
អានបន្ថែម៖
- យសោធរ៖ រាជធានីកោះកេរ្តិ៍
- Norton Simon Museum to return Bhima to Cambodia
- The Secret of Cambodia’s Mythic Koh Ker Warrior: Archaeological Insight
- The New York Times: From Jungle to Museum and Back?
- How many repatriated (previously looted) Khmer statues can you name?
- Chasing Aprodite: Prasat Chen
- Andy Brouwer: Koh Ker Uncovered
- Australia Plus: សិល្បៈ និងសាសនានៅរាជធានីកោះកែរក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤
- Radio Australia: ការស្រាវជ្រាវអំពីប្រាសាទកោះកែរ (ប្រាសាទចិន)
- EFEO: Mission archéologique à Koh Ker
- The Phnom Penh Post: The relics of Koh Ker
- Persee: Nouvelles recherches sur Koh Ker (Chok Gargyar). Jayavarman IV et la maîtrise des mondes
- Dancing Śiva of the Prasat Thom in Koh Ker
- កេរដំណែលខ្មែរ៖ THE SITE OF KOH KER AND THE REIGN OF JAYAVARMAN IV, HISTORY, ART AND ARCHAEOLOGY
- SEA Globe: The trail of time: Koh Ker
- Koh Ker & Beng Mealea: Koh Ker temples
- Travelfish: Koh Ker travel guide
Pingback: ប្រាសាទធំ កោះកេរ | តាម៉ាប់ យាយម៉ាប់
Pingback: រូបថតពីអង្គរ (២០១៨) | តាម៉ាប់ យាយម៉ាប់