ព្រះភេសជ្ជៈគ្រូ

«ស្រីភៃសជ្យគុរុវៃទូរ្យប្រភរាជ» គឺជាព្រះនាមរបស់អាទិពុទ្ធក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ «ភៃសជ្យ» ជាពាក្យសំស្ក្រឹតដែលត្រូវនឹងពាក្យបាលីថា «ភេសជ្ជ» មានន័យថាថ្នាំ គ្រឿងកែរោគ។ «ភៃសជ្យគុរុ» មានន័យថា «គ្រូថ្នាំ»។ រោគដែលព្រះអង្គព្យាបាលគឺទុក្ខ ថ្នាំដែលព្យាបាលគឺពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ទ្រង់។

គេជឿថាគេអាចសះស្បើយពីជំងឺដោយគ្រាន់តែបានស្ទាបអង្អែលប្រតិមាឬចម្លាក់ព្រះពុទ្ធអង្គនេះ។ មានគម្ពីរដែលគេប្រែទៅជាភាសាចិននៅសតវត្សទី៤ អំពីព្រះភៃសជ្យគុរុ ដែលបង្ហាញថាព្រះអង្គក្លាយជាព្រះពុទ្ធនៅពេលដែលព្រះសក្យមុនីគោត្តមនៅត្រឹមតែជាព្រះពោធិសត្វនៅឡើយ។ ព្រះអង្គគ្រប់គ្រងនៅស្ថានសួគ៌ខាងកើតឈ្មោះ អភិរតិ។ ព្រះអង្គមានព្រះពោធិសត្វពីរអង្គនៅហែហមគឺព្រះសូរ្យវៃរោចនចណ្ឌរោចិស និងព្រះចន្ទ្រវៃរោចនរោហិណីច ដែលជួយព្រះអង្គកម្ចាត់ទុក្ខនិងនៅឈរយាមសត្យធម៌។

«វៃទូយ៌្យប្រភរាជ» ជាព្រះនាមមួយទៀតរបស់ទ្រង់ដែលមានន័យថា «ស្ដេចពិទូរ្យដ៏មានរស្មី»។ នៅក្នុងសិលាចារឹកឯប្រាសាទបាយ័នច្រើនប្រើព្រះនាមទ្រង់ជា «ឝ្រីភៃឞជ្យគុរុវៃទូយ៌្យប្រភរាជ» ឬ «ស្រីភៃសជ្យគុរុវៃទូយ៌្យប្រភរាជ»។

រូបខាងក្រោមទី១ គឺគំនូរព្រះភៃសជ្យគុរុខាងទីបេត៍ រូបទី២ជាបដិមាព្រះភៃសជ្យគុរុសាងពីលោហៈ និងទី៣ជាសម្រង់សិលាចារឹកនៅប្រាសាទបាយ័ន។

©ចំណេះដឹងខ្លីៗអំពីសិលាចារឹកខ្មែរ

ចម្លងអត្ថបទពី ចំណេះដឹងខ្លីៗអំពីសិលាចារឹកខ្មែរ៖ «ឝ្រីភៃឞជ្យគុរុវៃទូយ៌្យប្រភរាជ»។ ខ្ញុំចម្លងអត្ថបទនេះមកដោយសារចង់បង្ហាញពីព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលទាក់ទងនឹងព្រះអង្គនេះ។ សេចក្ដីមានដូចខាងក្រោម៖

កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៤ មេសា មានការប្រគល់ប្រតិមាមួយដល់សារមន្ទីរជាតិ (រូបខាងក្រោម) ដោយអនិកជនខ្មែរម្នាក់ដែលរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិច។ ប្រតិមានោះជាទេពមួយអង្គុយពែនភ្នែន ដៃប្រណម្យនៅលើពោះដោយមានក្ដោបអ្វីមួយផង។ បើតាមការទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយ លោក ជា សុជាតិ អ្នកអភិរក្សប្រតិមាអំពីថ្មនៅសារមន្ទីរជាតិគិតថា «ប្រតិមានេះទំនងធ្វើមិនទាន់រួច ហើយប្រហែលជាធ្វើនៅរោងជាងណាមួយនៅឆ្ងាយពីរាជធានី។ ប្រតិមានេះទំនងស្ថិតនៅចុងនៃរចនាបថបាយ័ន ប្រហែលពាក់កណ្ដាលសតវត្សទី១៣ដល់ដើមសតវត្សទី១៤។ ឯវត្ថុធាតុដែលជាថ្មភក់នោះ ក៏មិនមានសមាសធាតុស្រដៀង ឬដូចទៅនឹងថ្មដែលគេយកមកសាងជាប្រតិមាព្រះបាទជយវម្ម៌ទេវ (ទី៧) ដែរ»។ តាមការសរសេរនៅក្នុងបណ្ដាញសារព័ត៌មានផ្សេងៗ (តំណភ្ជាប់មាននៅខាងក្រោម) ហៅប្រតិមានេះថាជា «ព្រះពុទ្ធស្ដេចថ្នាំ» តែលោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី អ្នកស្រាវជ្រាវធ្វើការនៅអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា គិតថារូបនេះគួរជាព្រះពោធិសត្វណាមួយក្នុងចំណោមព្រះពោធិសត្វទាំងពីរដែលតែងតែនៅអមនឹងព្រះភេសជ្ជៈគ្រូ ពីព្រោះព្រះភេសជ្ជៈគ្រូដាក់ដៃតម្រៀបលើគ្នាដោយផ្ងារបាតដៃ (របៀបសមាធិ) ដោយទ្រ «ផ្លែស្រម៉» លើភ្នែន។ រូបនេះមានកាយវិការដូចនឹងរូបដែលគេប្រទះឃើញតាមរយៈកំណាយមួយនៅប្រាសាទទន្លេស្ងួតនៅឆ្នាំ២០១៧ (អានរបាយការណ៍នៅតំណភ្ជាប់ក្រោមបំផុត)។

ប្រតិមាដែលទើបយកមកប្រគល់ឱ្យសារមន្ទីរ

សូមអានជាទូទៅអំពីព្រះអង្គនេះ៖

អត្ថបទដើម (ត្រឹមរូបទី១)៖ ចំណេះដឹងខ្លីៗអំពីសិលាចារឹកខ្មែរ៖ «ឝ្រីភៃឞជ្យគុរុវៃទូយ៌្យប្រភរាជ»
ចំណេះដឹងខ្លីៗអំពីសិលាចារឹកខ្មែរ៖ «ស្រម៉»
Yosothor: បណ្ដាញព័ត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរ៖ ស្រម៉

សូមអានព័ត៌មានអំពីការប្រគល់ប្រតិមាមួយឱ្យសារមន្ទីរជាតិនៅថ្ងៃទី៤ មេសា ២០១៩៖

សូមអានព័ត៌មាន និងរបាយការណ៍អំពីកំណាយនៅប្រាសាទទន្លេស្ងួត៖